INTERVIEW MET CHRISTOPHE JACROT

Heb je altijd al fotograaf willen worden?

Toen ik 15 was, kreeg ik een kleine analoge camera. Ik zette al snel een fotolab op in een kleine kelder in de kelder van mijn huis en begon veel foto's om me heen te maken. Ik wilde een goed resultaat, het was een sterk persoonlijk verlangen. Op mijn 18e gaf ik fotografie echter op! Mijn ouders hadden me opgegeven voor een fotosafari in de Vanoise met als onderwerp steenbokken. Ik kon me niet vinden in het beeld van de zelfingenomen fotograaf dat mijn kamergenoot me had voorgehouden, dus gaf ik alles op. Ik heb toen eigenlijk alles afgewezen.

Je hebt eigenlijk alles opgegeven toen je 18 was?

Niet helemaal, in plaats daarvan ben ik korte films gaan maken. Daarin vind je het beeld terug, maar dan in beweging. Daarna heb ik een speelfilm gemaakt die in verschillende bioscopen en op Canal Plus is vertoond. Maar omdat ik geen scenarioschrijver ben en niemand kon vinden die mijn tweede film wilde schrijven, veranderde ik van richting. Ik werd vastgoedjager, wat toen een nieuw beroep was.

Foto: Christophe Jacrot

Wanneer vond fotografie zijn weg terug in je leven?

Fotografie klopte op mijn deur toen ik 45 jaar oud was. Het greep me aan, maar ik voelde de behoefte om terug te gaan naar school en deed een opleiding fotojournalistiek van 4 maanden. En toen kwam er een opdracht. Een reisleider was dringend op zoek naar fotografen om 600 foto's van Parijs te maken. Zeer gemotiveerd begon ik foto's te maken, maar de lente was slecht en de reisleider vertelde me dat hij absoluut zonnige foto's wilde. Daar heb ik aan voldaan, met succes zelfs, want ik heb hem 400 foto's verkocht. Van mijn kant bleef ik echter Parijs fotograferen bij slecht weer, een beetje uit tegenstrijdigheid, en zo kwam ik op het idee om deze regenachtige Parijse wereld uit te vinden. Dit idee leidde het jaar daarop tot een boek dat werd uitgegeven door een grote Franse uitgeverij.

Wat inspireert jou?

Nu ik erover nadenk, sinds mijn reis naar Shanghai gebruik ik een strategie waarvan de oorsprong veel verder teruggaat. Ik kijk eerst op internet, in boekenwinkels of elders en word als een magneet aangetrokken door fotogenieke plekken. Met fotogeniek bedoel ik emblematische plaatsen die sterk visueel en suggestief zijn en iets in mij doen resoneren.

Wat is de volgende stap als de locatie is gevonden?

De zoektocht naar klimatologische toevalligheden! Als het hard regent, is het licht heel bijzonder en heel mooi, maar ik denk dat ik de enige ben die het ziet omdat iedereen op dat moment dekking zoekt. Ik ben dus op jacht naar slecht weer, mooie stormen, sneeuwstormen, tyfoons en regenbuien uit alle richtingen... maar ik overdrijf ook niet! Ik ben niet geïnteresseerd in natuurrampen, extreem hevige orkanen of tsunami's. Omgekeerd ben ik ook geen grote fan van lichte regen of motregen.

Is dat soms riskant?

Ja, er is een niet te verwaarlozen risico, soms komt de verwachte weersgebeurtenis niet uit en dat is echt frustrerend! Dat overkwam me in Boston. Er was een storm voorspeld en toen kwam er niet veel van terecht. De storm trok verder naar het noorden. Gelukkig zijn er ook positieve verrassingen.

Foto: Christophe Jacrot

Is N.Y.IN BLACK zo'n verrassing?

Ja, ik was eind 2012 in New York, net toen de beroemde stroomstoring na orkaan Sandy plaatsvond. Totale stroomuitval in half Manhattan! In het donker, geen verkeerslichten, geen neonreclames, geen verlichte ramen, niemand op straat, het was een apocalyptische sfeer, ergens tussen de sciencefictionfilm "N.Y. 1997" en een oorlogsgebied. Ik kocht snel een statief - ik had er geen bij me, statieven zijn niet erg praktisch in stormen - en liet me volledig meeslepen door deze apocalyptische stemming. Sommige foto's zijn vaak vergeleken met schilderijen van Edward Hopper. Het is een toevallige analogie die zeker zijn oorsprong heeft in het samenspel tussen licht en schaduw. Het boek N.Y. IN BLACK zou later uit deze fotoserie voortkomen.

Het beeld van een eenzame fotograaf, een donker silhouet volledig gefocust op zijn werk, past goed bij me.

Waar komt deze fascinatie voor de regen vandaan?

Om het met de woorden van een beroemde schilder te zeggen: "Ik weet niet hoe ik mijn kunst moet uitleggen, dat moet je aan mijn psyche vragen."

Dit mysterieuze water dat uit de lucht valt, verrast me elke keer weer opnieuw. Ik dompel me onder in een gewatteerde atmosfeer, een gesloten omhulsel zonder echte horizon, verzadigd van vocht, soms beweeg ik me in een echte soep. Het is alsof de tijd stilstaat, een gedwongen pauze. Het is ook een spanning, een onbalans, niet uitgerust, niet kalm, en visueel sterk.

Je houdt van de regen, de stormen, de metropolen, maar je bent ook te vinden in IJsland, in de sneeuw ...

Na Parijs, Hong Kong, New York en Tokio had ik echt behoefte aan open landschappen, ruimte en natuur. En ik kon niet om IJsland heen, waar de ene storm de andere opvolgt. En dus schakelde ik over van regen naar sneeuw en begon een nieuwe serie foto's in koude landen. Ik ontdekte het wit, de kou, de vijandige natuur. Een wereld, bevroren en ijzig... maar niet helemaal! Er is altijd een sprankje leven, hoe klein ook: Spatten van kleur, vluchtige silhouetten, vogels in de vlucht, iets poëtisch dat ontdooit in de schoonheid van dit extreme klimaat. Op de Faeröer Eilanden, die bij Denemarken horen, leken de kleurrijke huizen en kleine kerkjes de klimatologische toevalligheden gewoon weg te lachen.

En dan, op een dag, lijk je Frankrijk herontdekt te hebben.

Ik vestigde me in de Drôme aan de voet van de Vercors en begon te reizen door de Aubrac, het departement Cantal, de Cevennen... Het is een omgeving van kleine bergen, meer vertrouwd, maar ook somber en minder gastvrij. Wat hou ik van deze streek!

In de Vercors ontdekte ik spectaculaire wegen, waarvan er één in de vergetelheid is geraakt en al 10 jaar gesloten is omdat hij gevaarlijk is. Een kleine barrière om te overwinnen en je komt in een grandioze wereld van rotsen en diepe kloven die rechtstreeks uit een roman van Tolkien lijkt te komen. Ik ben vooral op zoek naar de romaneske dimensie van een plek.

Foto: Christophe Jacrot

Zijn er ook onverwachte ervaringen?

Ja, bijvoorbeeld een Zwitsers hotel dat nu gesloten is, het Hotel Belvédère, dat is ingeklemd in een kronkelende bocht op een hoogte van 2.200 meter. Ik ontdekte het op Instagram. Ik heb zelfs video's bekeken van motorrijders die hun ritten filmden met GoPro's om de aard van de plek te begrijpen voordat ik zelf op pad ging.

Omdat de weg 18 kilometer verderop in de winter gesloten is, had ik een kleine kans om foto's te maken aan het begin van de winter, toen de eerste sneeuwvlokken vielen. Toen ik in november voor de 2e keer naar deze plek reisde, was de weg al officieel afgesloten met een slagboom, die ik wist te openen. Helaas voor mij botste ik tegen het verantwoordelijke personeel op en moest ik al mijn argumenten gebruiken om ze zover te krijgen dat ze me doorlieten. Ze gaven me een uur, waar ik me tot op de minuut aan heb gehouden. Ik was tevreden.

Welke problemen kom je tegen als je foto's maakt in de regen of sneeuw?

Als het regent, vooral tijdens moessonregens, is het probleem de abrupte verandering in temperatuur en de daaruit voortvloeiende beslagenheid... In Azië zet ik 's ochtends vroeg de airconditioning in het hotel uit zodat de camera de temperatuur op straat bereikt. In de winter is er ook een risico als ik van de kou buiten in een verwarmde kamer kom.

En hoe maak je de "natte regenfoto's"?

Je hebt het waarschijnlijk over de regenfoto's die ik door de ramen van mijn auto heb gemaakt. Nou, geloof me, dat is ingewikkeld. Als je in het interieur van een kleine auto geperst zit, zijn de mogelijkheden beperkt en is het niet eenvoudig om de juiste afstand tot het onderwerp te nemen. Mijn droom is een bus met zijn enorme voorruit. Het moet ook genoeg regenen om de regen ideaal te kunnen weergeven: kleine of grote druppels? Moeten ze naar beneden druppelen, naar beneden lopen of gladde strepen vormen? De ruitenwissers gebruiken is een echte kunst!

Is een "klimaatfotograaf" dan net als elke andere fotograaf?

Ja, behalve dat ik erg afhankelijk ben van het weer. Ik ga vaak meerdere keren terug naar dezelfde plekken voor een goede foto. Ik ben bijvoorbeeld acht keer naar IJsland geweest. Ik houd van deze manier van werken, het geeft me oriëntatie, mijn blik verandert, de foto's ontwikkelen zich verder. En telkens als ik niet tevreden ben, ga ik terug naar de plek in kwestie. Voor het rode IJslandse huis ben ik vier keer teruggegaan naar dezelfde plek. In deze gevallen is geluk slechts een kwestie van tijd.

En heb je plannen voor de toekomst?

Ik wil graag zwart-wit fotografie uitproberen, maar ik weet nog niet wat ik ga doen!