Geavanceerde bewerkingstechnieken

Van WhiteWall redactie

Geavanceerde bewerkingstechnieken

De camera staat in de automatische modus en produceert JPEG-afbeeldingen - zodat u aan de slag kunt met de mooiste hobby ter wereld, fotografie. Beetje bij beetje zult u zelfverzekerder worden, en met elke foto zult u uw kennis en vaardigheden uitbreiden. Overschakelen van JPEG- naar RAW-formaat vereist ook beeldbewerking. En er zijn ook beeldbewerkingstechnieken voor meer ervaren gebruikers. In het vorige hoofdstuk hebben we de basisprincipes beschreven die van een afbeeldingsbestand een afdrukklare foto maken. Nu gaan we dieper op dit onderwerp in en kijken we naar geavanceerde beeldbewerkingstechnieken.

Gezien de verscheidenheid aan beschikbare gereedschappen is het bijna onmogelijk om alle beeldbewerkingsmethoden te behandelen. Hier willen we kijken naar de typische en wijdverspreide bewerkingstechnieken die in bijna alle beeldbewerkingsprogramma's beschikbaar zijn. Natuurlijk kunnen de namen en terminologie van programma tot programma verschillen, maar in wezen werken de technieken op dezelfde of vergelijkbare manieren. Creatieve composities en digitale kunst worden apart behandeld.

Belangrijk: Zoek uit hoe uw software werkt. Als de wijzigingen niet-destructief zijn, kunt u alle correcties ongedaan maken. Als de wijzigingen rechtstreeks naar het bestand worden overgebracht, gaat de originele afbeelding verloren. In dit geval moet u voor de zekerheid een kopie maken voordat u gaat bewerken.

Geavanceerde bewerkingstechnieken voor belichting

Door de lichtregeling aan te passen, hebt u het contrast en de tonale waarden in uw afbeelding al gecorrigeerd. Er zijn onderwerpen, vooral bij weinig licht, waarbij u meer aandacht moet besteden aan highlights en schaduwen.

Ontwijking en nabelichting

Deze twee termen zijn overgebleven uit het donkere kamer-tijdperk. Een stuk tonerpapier werd gebruikt om het licht in bepaalde delen van de te ontwikkelen foto te regelen. Het voordeel hiervan is dat u individuele gebieden gericht en precies lichter of donkerder kunt maken. Deze lokale aanpassingen helpen bijvoorbeeld om onderwerpen te benadrukken.

Nadat u het gereedschap hebt geselecteerd, past u de grootte aan volgens de details en, indien nodig, de intensiteit. Een waarde tussen vijf en twintig procent wordt aanbevolen. Bij het ontwijken worden de "hoge lichten" en "middentonen" aangepakt, bij het opnieuw belichten de "middentonen" en "schaduwen".

U kunt ook een "grijze laag" maken. Als uw programma deze optie heeft, kunt u gewoon met het penseel in zwart of wit over de gebieden schilderen die u wilt veranderen.

De "alles-in-één" oplossing is bijvoorbeeld het correctiepenseel in Camera Raw, het raw-bewerkingsprogramma van Photoshop. Dit gereedschap telt zeker mee als "geavanceerde beeldbewerking". Het werkt rechtstreeks op het RAW-bestand. Hoewel dit het risico op beeldvervorming enigszins vermindert, verandert het wel het origineel. Het kan worden gebruikt om contrast, scherpte en kleur te verfijnen.

Voor ontwijken en nabelichten geldt: u kunt meer details en een levendiger beeld krijgen van zowel schaduwen als heldere gebieden. Het is alleen belangrijk dat u nauwkeurig en selectief te werk gaat en bij voorkeur in kleine stapjes.

De kunstmatige intelligentie van de bewerkingsprogramma's wordt met elke update beter. Gebruik de optie om een nauwkeurige selectie te maken en de gebieden die u wilt wijzigen betrouwbaar te markeren.

Verzadiging, kleurenmixer en kleurtonen

Vaak lijken de kleuren in foto's niet meer zo intens, bijna dof. Een verkeerde witbalans of een belichting die op het laatste moment veranderde, kan hier de oorzaak van zijn. Door uw RAW-bestand te bewerken, kunt u de kleuren niet alleen herstellen, maar ook veranderen en verbeteren.

Met behulp van hulpmiddelen zoals "Tint", "Dynamiek" en "Verzadiging" kunt u de hele afbeelding of specifieke afbeeldingsgebieden meer variatie en levendigheid geven.

Het "handgereedschap" is de beste methode in Photoshop om precieze wijzigingen aan te brengen. U selecteert gewoon een kleur met het gereedschap en uw wijzigingen zijn alleen van toepassing op deze toon. Afzonderlijke gradaties of speciale highlights kunnen op deze manier worden benadrukt of verminderd. De "doelcorrectie" in de "kleurenmixer" werkt ook op een vergelijkbare manier in Lightroom.

De kleurengamma's zijn verdeeld volgens de basistonen. Rood, geel, blauw. Er zijn ook de mengkleuren cyaan, magenta en groen. Om volledige kleurenspectra te wijzigen, sleept u de schuifregelaars van het gewenste palet in het negatieve of positieve bereik. Deze bewerking beïnvloedt de hele afbeelding. Een praktisch toepassingsvoorbeeld voor kleurcorrectie zijn uitgebrande bladeren die zijn blootgesteld aan de felle zon. Deze gereedschappen kunnen gebruikt worden om ze terug te kleuren naar een donkerder, authentieker groen. Wij raden aan om de middenweg te kiezen: coördineer de kleuraanpassing en de belichtingsverandering met elkaar zodat ze elkaar niet tegenwerken.

Natuurlijk zijn creatieve veranderingen ook mogelijk. Het is mogelijk om de kleur van het haar of van een hele auto te veranderen of om op één kleur na alle kleuren te desatureren om een groene boom midden op een zwart-witte achtergrond te laten staan. Deze techniek staat ook bekend als kleursleutel.

Als u de kleurenmixer in Adobe Lightroom instelt op "Luminantie", kunt u de belichting van afzonderlijke kleurtonen benadrukken of verminderen.

Gradatiecurve en kleurgradatie

Deze twee gereedschappen bieden "pinpoint" beeldbewerking. De gradatiecurve toont, gesorteerd per kleurkanaal of als totaalresultaat, een histogram in een raster en een diagonale lijn. Hiermee werken vereist veel gevoeligheid, maar is de moeite waard. De diagonaal verdeelt de afbeelding in hoge en lage waarden, d.w.z. lichte en donkere gebieden. Als u nu de grafiek op een willekeurig punt vastpakt en verplaatst, verandert u de hele lichtstructuur van de afbeelding.

De veranderingen per grafiek zijn een gelijktijdige aanpassing van alle lichtregelingen. U kunt de diepte verhogen, de hooglichten verlagen, heldere kleuren naar voren halen en het contrast verhogen - maar u kunt de opname net zo gemakkelijk kleurloos en dof of helemaal donker laten lijken.

Werk met meerdere punten om een goed resultaat te krijgen. Elk punt dat u op de diagonaal zet, zet de grafiek vast. Hierdoor kunt u de belangrijkste punten in het histogram nauwkeuriger en gedetailleerder wijzigen. De grafiek ziet er uiteindelijk meestal uit als een gelijkmatig gebogen S-lijn. Deze techniek is bijzonder geschikt voor opnamen met tegenlicht of zonsondergangen. Afzonderlijke kleurkanalen kunnen ook met het gereedschap worden aangepakt.

Bij kleurenindeling hebt u meestal één kleurstrook voor elk van de schaduwen, middentonen en hoge lichten, en een globale kleurstrook. Hier kunt u de kleurkanalen intensiveren en verschuiven. De meest voorkomende toepassing is om een thema of look te creëren. Bijvoorbeeld om een beeld de blauw-gele tint van moderne bioscoopfilms te geven of het uiterlijk van een oude analoge film.

Oefening en experimenteren zijn de sleutel tot deze hulpmiddelen.

Zwart-wit afbeeldingen

De snelste manier om een zwart-witafbeelding te maken is meestal door de zwart-witfunctie in uw camera in te stellen. Het voordeel van deze aanpak is dat u direct in de camera kunt zien hoe uw afbeelding er in zwart-wit uit zal zien. Het nadeel: Helaas verliest u enkele aanpassingsmogelijkheden als u de afbeelding uiteindelijk in kleur wilt gebruiken. Gebruik in plaats daarvan een (kleuren)RAW-afbeelding. Dit heeft alle kleurinformatie in een beeldbewerkingsprogramma en u kunt het omzetten in een monochrome afbeelding. Met handmatige conversie kunt u het belangrijkste aspect van zo'n afbeelding benadrukken: het karakter.

In principe is een zwart-witafbeelding een volledig onverzadigde en dus kleurloze afbeelding. De verzadiging op nul zetten en vervolgens de belichting, het contrast en de kleuren aanpassen is een gebruikelijke aanpak. Als uw programma een speciale zwart-witaanpassing heeft, moet u deze gebruiken. Een voorbeeld hiervan: Als u in Lightroom de knop "B&W" gebruikt, verandert de kleurenmixer in de zwart-witmixer, waarmee u nu de afzonderlijke kleurtinten van de opname in grijstinten kunt aanpassen. Deze programmamodus is perfect voor het uitwerken van interessante contrasten, dieptes en nuances.

Portretten met een sterk karakter hebben meer contrast en diepte dan architecturale opnamen en een high-key compositie is zachter dan straatmotieven. Hoe vakkundiger en preciezer u het licht en de kleurregeling beïnvloedt en aanpast, hoe intenser het gevoel van uw zwart-witfoto's zal zijn.

Zelfs als de afbeelding "kleurloos" is, hebben de schuifregelaars "Licht" en "Kleur" een grote invloed. Soms zijn harde randen erg spannend, andere keren zijn het de vele grijstinten van een verder kleurrijk motief. Hiermee kunt u de stijl en de boodschap sterk beïnvloeden. Het bewerken van monochrome afbeeldingen is net zo tijdrovend als afbeeldingen in kleur en gaat veel verder dan eenvoudige desaturatie.

Kleurverlopen en vignetten

Moderne camera's en programma's hebben geweldige functies om een lensvignet, de randen aan de rand van het beeld, te onderdrukken. Deze donkere randen worden veroorzaakt door een afname in helderheid, omdat er minder licht de hoeken bereikt dan het midden van de sensor. Fabrikanten doen er alles aan om dit effect te voorkomen.

Het is een geweldig stijlmiddel voor opnamen met een hoogtepunt in het midden van de afbeelding. U kunt daarom de correctie door de software in de meeste beeldbewerkingsprogramma's uitschakelen of zelfs een kunstmatig vignet toevoegen. Dit creëert niet alleen een retro charme, maar kan ook de blik van de kijker op een gerichte maar subtiele manier naar het onderwerp leiden.

Naast vignetten zijn er nog andere praktische en digitale hulpmiddelen om beelden te beïnvloeden. Landschapsfotografie heeft geleid tot een van de krachtigste accessoires in de branche: filters. Het ND-filter (ND voor neutrale dichtheid), dat langere belichtingen mogelijk maakt, het polarisatiefilter, dat reflecties op water neutraliseert, en het getrapte filter voor heldere landschappen bij zonsondergang. Ze zijn allemaal onmisbaar in hun functie - en wat thuis het vaakst vergeten wordt.

Sommige beeldbewerkingsprogramma's bieden daarom de optie om achteraf radiale of graduele filters toe te passen. Met deze gereedschappen kunnen de exacte positie, de lengte van het verloop en de intensiteit nauwkeurig worden ingesteld. U kunt uw afbeeldingen een natuurlijke uitstraling geven door ze selectief lichter of donkerder te maken. Radiale of graduele filters zijn ook perfect voor lokale aanpassingen - bijvoorbeeld om de lucht tot aan de horizon iets donkerder te maken.

HDR

HDR staat voor High Dynamic Range, d.w.z. een afbeelding met een hoog dynamisch bereik. Een HDR-afbeelding is meestal niet één enkele afbeelding, maar meerdere die tot één afbeelding worden gecombineerd. Het oorspronkelijke idee achter HDR is om het beste te halen uit alle informatie in de afbeelding: Alle details in de hooglichten, dieptes en schaduwen tegelijk. Maar dit is moeilijk te bereiken in slechts één opname.

Bij HDR-afbeeldingen wordt dit probleem vermeden. Hiervoor wordt een scène één keer met de juiste belichting opgenomen; een tweede opname wordt overbelicht en een derde onderbelicht. U hebt een referentie en twee beelden met alle kleurinformatie. De lichtsituatie, heldere gebieden en schaduwen zijn allemaal goed vastgelegd. Deze drie (of zelfs vijf of zeven) afbeeldingen worden nu softwarematig samengevoegd tot één afbeelding.

Een zonsondergang boven een schilderachtig landschap is het perfecte voorbeeld. De zon baadt het landschap in sterk, warm licht, maar creëert ook harde schaduwen en donkere gebieden. Met HDR worden deze verschillen geëgaliseerd en ontstaat er een beeld met een ongelooflijke dynamiek en scherpe contrasten.

Veel programma's hebben een automatische functie. Vaak is het voldoende om de beelden te markeren. De meeste programma's compenseren automatisch voor kleine bewegingen, zoals bloemen in de wind. Hoe korter de tijd tussen de opnamen, hoe gemakkelijker het is om ze samen te voegen, aangezien het licht niet veranderd is en wolken bijvoorbeeld nauwelijks bewogen hebben.

HDR is het meest geschikt voor landschappen, architectuur en skylines. Portretten zien er vaak onnatuurlijk uit en het is erg moeilijk om te compenseren voor beelden met veel beweging, wat leidt tot "spookeffecten" en dus dubbele belichtingen.

Scherpen

Niets is erger dan een perfecte afbeelding die pas tijdens het bewerken op de computer als wazig wordt herkend. Geen enkele software kan een onscherpe afbeelding volledig verscherpen. Maar de moderne methoden van de programma's zijn zeer overtuigend als het op verscherpen aankomt en helpen om van een goede afbeelding een uitstekende afbeelding te maken.

Als u geen problemen hebt met de scherpte, maar u mist wat meer scherptediepte in uw afbeelding, dan zijn er stappen die verder gaan dan de normale "Verscherpen"-functie: Door het contrast te verhogen in plaats van details opnieuw te verscherpen.

Er zijn ook specifieke verscherpingsfuncties die geschikt zijn voor bepaalde toepassingen. Portretfotografen werken bijvoorbeeld graag met de "Gaussiaanse vervaging" in Photoshop, die, in tegenstelling tot de naam, niet alleen geschikt is voor vervagen en retoucheren, maar ook voor verscherpen. Naast dit filter zijn er ook vijf "verscherpingsfilters" in Photoshop. De twee filters "Onscherpmasker" en "Selectief verscherpen" stellen u in staat om in te grijpen in het proces en zijn daarom geschikt voor iedereen die meer controle wil hebben over het effect. Photoshop bevat ook de filters "Verscherpen", "Contouren verscherpen" en "Meer verscherpen". Dit zijn echter automatische filters die niet kunnen worden aangepast.

Er is ook uitvoer verscherping tijdens het exporteren. Hier kan verscherping worden toegepast voor de respectieve uitvoer- en gebruiksdoeleinden. Adobe Lightroom biedt bijvoorbeeld de opties "Scherm" voor webafbeeldingen en "Mat papier" of "Glanzend papier" voor afgedrukte afbeeldingen.